15
SORUMLULUK YAŞI NEDİR?
Allah'a karşı sorumluluk yaşı nedir? 12 yaşında bir çocuk, daha Allah, peygamber nedir bilmezken ölürse cennete mi cehenneme mi gidecek? Çocuğun yaşı 15, yahut 21 yahut 25 ise ahiretteki durumu ne olacak? İnsanoğlu hangi yaşta inancından dolayı sorumlu tutulacak? Bu soruya din adamlarının verdiği cevaplar çelişkili olmasına rağmen, müslüman din adamlarının büyük çoğunluğu, dinsel sorumluluk yaşı ile cinsel erginliği birbirine bağlamışlardır. Ne var ki Kuran, Allah karşısındaki sorumluluk sınırını 40 yaş olarak bildirmiştir.
"Biz insana, ana ve babasına iyilik etmesini öğütledik. Anası onu zahmetle taşır, zahmetle doğurur. Ana karnında taşınması ile sütten kesilmesi otuz aydır. Nihayet (insan) olgunluk çağına erip kırk yaşına varınca: 'Ya Rabbi,' der, 'bana, anama ve babama verdiğin nimete şükretmeğe ve razı olacağın yararlı işler yapmağa beni yönelt. Benim soyumu islah et. Ben sana tevbe ettim ve ben teslim olanlardanım.'" (46:15)
Bir insanın doğumundan kırk yaşına kadar olan yaşantısını özetleyen 46:15 ayeti, kırk yaşını olgunluk yaşının zirvesi olarak tanımlamakta ve bu yaştan itibaren Allah'ın rızasını kazanmak için kesin bir tercih yapılması gerektiğini, Kuran'a özgü anlatım biçimiyle belirtmektedir.
Kuran'da sık sık başvurulan örnekleme yöntemini burada da görmekteyiz. Burada anlatılan "insan' herhangi belli bir şahıs olmayıp, kırk yaşına kadar yaşayan herkestir. Buna benzer örnekleri şu ayetlerde de bulabilirsiniz: 89:15,16; 7:189-190; 31:14,15; 42:48
Kuran-ı Kerim'i, uydurma ve çelişkili nüzül (iniş) sebeplerine muhtaç görenler, bu tür rivayetlerle genellikle ayetlerin anlamını saptırmışlar veya Kuran'ın evrensel hükümlerini belli bir zaman dilimi ve belli kişilerle sınırlamışlardır. Bazı Türkçe mealler, kırk yaşını tevbe için maksimum yaş sınırı olarak belirten ayetin çevirisine parantezler sokuşturarak bunu indirmeye çalışmışlardır.
46:15 ayeti, Allah'ın affedeceği sınır yaşını verir. Ayete göre kırk yaşı bir olgunluk noktası olarak artık ciddi bir seçim yaşıdır. Bu yaşa varmadan ölenler, Allah tarafından affedilerek ebedi cehennemden kurtulurlar. Allah'ın affetmeyeceği biricik suç olan "şirk" içinde yaşayan birisi kırk yaşından önce ölürse Allah'ın geniş rahmetiyle sonunda iki alt cennete girecektir (56:40; 55:62).
Cehennemi hakketmek için 15 yaşını yeterli görenler ve olgunluk yaşını cinsel organların olgunlaşmasına bağlayanlar, bu ayeti kerimeyi anlamak istemiyorlar. Hristiyan toplumunda doğmuş ve 12 yaşında ölmüş bir kız çocuğunu veya 15 yaşında ölmüş bir erkek çocuğunu cehennemin dibine göndermek isteyenler, Allah'ın geniş rahmetinden huzursuz olmaktadırlar.
Din adamları itiraz edeceklerdir: "Sizin bu iddianıza göre, kırk yaşından önce ölen seks yıldızı Marilyn Monroe, komünist terörist Deniz Gezmiş ve Mahir Çayan cennete mi girecek? Bu kötü insanlar nasıl olur da cehennemle cezalandırılmaz?" Allah'ın merhametinin büyüklüğünü ve din adamlarının katı kalpliliğini sergileyen bu itiraza şu kısa cevabı vermekle yetineceğim: Rahman ve Rahim Allah, kullarının kalbini ve özel durumunu bilen, hayatı da ölümü de kontrol edendir.
Hadis ve sünnet izleyicisi din adamlarına göre 12 yaşında cinselliğini farkeden bir kız, eğer hristiyan olarak ölürse cehennemliktir. İhtilaf alimleri, cinsellik ile dinselliği birbirine karıştırmışlardır. 12 yaşındaki bir çocuğun araştırma imkanlarını hiç düşünmeden Allah'ın adalet ve rahmetini töhmet altında bırakanlar, cehenneme gönderdikleri bir çok kişinin cennette; fakat kendilerinin ise cehennemde olduğunu görünce çok şaşıracaklardır. Zira Rab'lerinin hükmüne insanların hükmünü eş koşanlar ve hatta bu hükümler arasında çelişkiler ortaya çıktığında ruhbanlarının hükmünü Kuran'a tercih edenler, ahiret aleminde büyük bir şaşkınlık yaşayacaklardır (6:23; 38:62).
a) Mezhebinize göre dini sorumluluk yaşı kaçtır?
b) 16 yaşındaki Hristiyan veya ateist bir çocuk öylece ölürse cehenneme mi girecektir?
c) Kuran, 40 yaşını olgunluk ve tevbe yaşı olarak belirtmesine rağmen neden kabul etmiyorsunuz?